آیت‌الله محسنی از مراجع تقلید شیعیان افغانستان درگذشت

وی از علمای شیعه، مدافع تقریب مذاهب اسلامی، رییس شورای علمای شیعه افغانستان و بنیانگذار حوزه علمیه و دانشگاه خاتم‌النبیین (ص) در کابل و عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) بود.

آیت‌الله محمد آصف محسنی فرزند محمد میرزا محسنی، 5 اردیبهشت سال 1314 شمسی در یک خانواده مذهبی در شهر قندهار در جنوب افغانستان به دنیا آمد.

وی با سطح هوشی بالا، دوره تحصیلات مر سوم را با موفقیت گذراند و سپس با پدرش به پاکستان رفت و در آنجا زبان اردو را نیز آموخت. در سال 1331 خورشیدی، کارمند اتاق تجارت شهر قندهار شد اما علاقه‌اش به تحصیل علوم دینی او را واداشت که شغل دولتی را رها کند و به تحصیل در حوزه علمیه بپردازد. محمدآصف، پس از چند ماه آموختن ادبیات عربی و منطق، در سال 1332 به نجف اشرف هجرت کرد و در مدت 2.5 سال دروس سطح را به پایان رساند، سپس به تحصیل در دوره خارج فقه و اصول پرداخت و نزد آیات عظام سید محسن حکیم، شیخ حسین حلی، سید عبدالاعلی سبزواری و سید ابوالقاسم خوئی شاگردی کرد.

آیت‌الله محسنی پس از دوازده سال تحصیل در نجف به زادگاهش قندهار بازگشت و حسینیه بزرگ قندهار و مدرسه علمیه آن شهر را تأسیس کرد. وی در سال 1357 به سفر حج مشرف شد و سپس به سوریه رفت و چند ماهی در دمشق مشغول تدریس علوم حوزوی شد.

او سپس به ایران آمد و با جمعی از روحانیون افغانستان مقیم حوزه علمیه قم، «حزب حرکت اسلامی ‌‌افغانستان» را تأسیس کردند. این حزب به رهبری آیت‌الله محسنی در بُعد نظامی ‌‌بیش از صد پایگاه نظامی‌‌ در 19 ولایت افغانستان ایجاد کرد و هزاران نیروی مسلح را علیه متجاوزین شوروی سابق، سازماندهی و رهبری کرد.

پس از پیروزی بر شوروی و در زمان حاکمیت اولین دولت مجاهدین در کابل، وی سخنگوی شورای رهبری دولت اسلامی ‌‌افغانستان بود؛ اما پس از وقوع جنگ‌های داخلی بین گروه‌های مجاهدین کابل را ترک کرد و مدتی مقیم شهر اسلام آباد پاکستان شد. وی در سال 1376 پاکستان را هم ترک کرد و مقیم قم شد و در این شهر به تدریس خارج فقه، علم کلام و علم رجال پرداخت.

آیت‌الله محسنی بعد از سقوط حکومت طالبان، به افغانستان بازگشت و عضویت لویی جرگه را پذیرفت. از مهم‌ترین اقدامات وی در این دوره، تثبیت نظام جمهوری اسلامی در افغانستان، رسمیت مذهب تشیع، تأسیس تلویزیون تمدن و ساخت مجتمع بزرگ علمی ‌‌فرهنگی و حوزه علمیه خاتم‌النبیین (ص) است. وی همچنین از اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت (ع) بود و در تمام اجلاس و نشست‌های مهم مجمع، حضوری فعال داشت.

محمدآصف محسنی، در فقه و اصول فقه، از شاگردان سیدمحسن حکیم و سیدابوالقاسم خویی بود و آثاری در رجال، فقه، و حدیث از وی برجای مانده است. در زیر اطلاعات کتابشناسی مهم‌ترین آثار وی، برگرفته از اطلاعات کتابشناسی وبگاه خانه کتاب مرور شده است:

افق اعلی: تفسیر آیاتی از قرآن مجید: از سوره حمد تا آخر سوره اسری
نویسنده: محمدآصف محسنی، ادیان، 427 صفحه، جلد 1، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1397، 1000 نسخه، 320000 ریال

افق اعلی: تفسیر آیاتی از قرآن مجید: از سوره کهف تا اول سوره مومن
نویسنده: محمدآصف محسنی، ادیان، 422 صفحه، جلد 2، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1397، 1000 نسخه، 320000 ریال
 
افق اعلی: تفسیر آیاتی از قرآن مجید: از سوره مومن تا آخر
نویسنده: محمدآصف محسنی، ادیان، 410 صفحه، جلد 3، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1397، 1000 نسخه، 320000 ریال

بحوث فی علم رجال
نویسنده: محمدآصف محسنی، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، 464 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ 3 سال 1397، 500 نسخه، 580000 ریال

حدود الشریعه: المحرمات
نویسنده: محمدآصف محسنی، موسسه بوستان کتاب، 820 صفحه، جلد 1، وزیری (سلفون)، چاپ 2 سال 1397، 150 نسخه

حدود الشریعه: الواجبات
نویسنده: محمدآصف محسنی، موسسه بوستان کتاب، 920 صفحه، جلد 2، وزیری (سلفون خارجی)، چاپ 2 سال 1397، 150 نسخه

روش‌های تشخیص اعتبار احادیث بحارالانوار
نویسنده: محمدآصف محسنی؛ نویسنده: سیداحمد حسینی‌حنیف؛ نویسنده: علی توسلی، دلیل ما، 176 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1397، 1000 نسخه، 300000 ریال

صراط الحق فی المعارف الاسلامیه و الاعتقادیه: فی المعاد
نویسنده: محمدآصف محسنی، سلسله الذهب، 300 صفحه، جلد 4، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1395، 147000 ریال

عدالت صحابه در پرتو قرآن، سنت و تاریخ
نویسنده: محمدآصف محسنی؛ مترجم: عصمت‌الله خلیلی، موسسه بوستان کتاب، 232 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1394، 1150 نسخه، 125000 ریال

معجم الاحادیث المعتبره
نویسنده: محمدآصف محسنی، ادیان، 640 صفحه، (در8جلد )، جلد 8، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1392، 1000 نسخه

زنان در افغانستان (فرصت‌ها، چالش‌ها و راهکارها)
نویسنده: محمدآصف محسنی؛ ویراستار: محمدمهدی مهدوی، مرکز بین‌المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص)، 608 صفحه، وزیری (سلفون)، چاپ 1 سال 1391، 2000 نسخه، 91000 ریال

تقریب مذاهب: از نظر تا عمل
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، ادیان، 126 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 2 سال 1387، 3000 نسخه، 15000 ریال

الفقه و المسائل الطبیه
نویسنده: محمدآصف محسنی، بوستان کتاب، 280 صفحه، جلد 2، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1384، 1500 نسخه، 30000 ریال

عکس‌های شهدای افغانستان
تهیه کننده: ناظرحسین مبلغ‌ارزگانی؛ مقدمه: محمدآصف محسنی، حرکت اسلامی افغانستان،موسسه بوستان کتاب، 224 صفحه، وزیری (شومیز)، چاپ 1 سال 1383، 1000 نسخه، 17000 ریال

الفقه و المسائل الطبیه
نویسنده: محمدآصف محسنی، بوستان کتاب، 472 صفحه، جلد 1، وزیری (سلفون)، چاپ 1 سال 1382، 1500 نسخه، 38000 ریال

القواعد الاصولیه و الفقهیه فی المستمسک
نویسنده: محمدآصف محسنی؛ مصحح: مهدی نیازی‌شاهرودی، پیام مهر، 440 صفحه، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1382، 2000 نسخه، 25000 ریال

جنگ در تاریکی (شیعه و سنی چه فرقی دارند؟) با اضافه رساله مقام اهل البیت و صحابه
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، مرکز الابحاث العقائدیه، 42 صفحه، جیبی (شومیز)، چاپ 3 سال 1382، 1000 نسخه

مشرعه بحار الانوار
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، مکتبه عزیزی، (در2جلد، وزیری (گالینگور)، چاپ 1 سال 1381، 1000 نسخه

وظیفه علمای دینی ما به ضمیمه روابط اجتماعی در اسلام
نویسنده: محمدآصف محسنی،، 96 صفحه، جیبی (شومیز)، چاپ 1 سال 1381، 2000 نسخه

وحده الامه الاسلامیه
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، طاووس بهشت، 56 صفحه، جیبی (شومیز)، چاپ 1 سال 1379، 1000 نسخه

گوناگون: قصه‌های کوتاه و آموزنده
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، محمد آصف محسنی، 160 صفحه، جلد 2، جیبی (شومیز)، چاپ 1 سال 1377، 1500 نسخه

الارض فی الفقه: اقسامها و احیاءها و التحجیر و الارض الموقوفه
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، محمد آصف محسنی، 370 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1377، 1500 نسخه

روح از نظر دین، عقل و علم روحی جدید
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، محمد آصف محسنی، 432 صفحه، رقعی (شومیز)، چاپ 1 سال 1376، 2000 نسخه

روش جدید اخلاق اسلامی
نویسنده: محمدآصف محسنی، قبادی، 432 صفحه، وزیری، چاپ 1 سال 1365، 2000 نسخه

توضیح المسایل جنگی یابیان احکام دفاع اسلامی درافغانستان
نویسنده: محمد آصف‌محسنی، جمعیت اسلامی افغانستان، کمیته فرهنگی، دفتر مرکزی ، 144 صفحه، جیبی، چاپ 2 سال 1362، 5000 نسخه